Een van de belangrijkste factoren die invloed hebben op de kans op dementie, is de gezondheid van je hart en je bloedvaten. Alles wat slecht is voor je hart, is ook slecht voor je brein. Hart- en vaatziekten, zoals een hoge bloeddruk, een hoog cholesterol, diabetes en overgewicht, verhogen het risico op dementie. Daarom is het belangrijk om gezond te leven, door niet te roken, matig te drinken, gezond te eten en voldoende te bewegen. Volgens wetenschappers kan tot 30% van het aantal gevallen van dementie voorkomen worden, als we allemaal gezonder gaan leven.
Roken is een van de grootste boosdoeners voor je gezondheid. Roken beschadigt je bloedvaten, waardoor de doorbloeding van je hersenen afneemt. Dit kan leiden tot een verminderde hersenfunctie en een hogere kans op een beroerte. Roken vergroot de kans op de ziekte van Alzheimer met maar liefst 45%. Stoppen met roken is dus een van de beste dingen die je kunt doen om je brein te beschermen. Het is nooit te laat om te stoppen, want ex-rokers van 65 jaar en ouder hebben dezelfde lagere kans op dementie als mensen die nooit hebben gerookt.
Alcohol is een giftige stof die je hersencellen kan beschadigen. Te veel alcohol drinken kan leiden tot geheugenverlies, concentratieproblemen en zelfs een vorm van dementie die het Korsakov-syndroom wordt genoemd. Het advies is om helemaal geen alcohol te drinken, of maximaal één glas per dag, liever nog minder. Een glas alcohol per dag kan zelfs een positief effect hebben op je hart en je bloedvaten, maar meer dan dat is schadelijk voor je gezondheid.
Je hersenen verbruiken veel energie, die je uit je voeding haalt. Wat je eet, heeft dus een grote invloed op je brein. Gezond eten betekent vooral veel groente en fruit, volkoren producten, noten, zaden, vis en olijfolie. Dit wordt ook wel het mediterrane dieet genoemd, en het is bewezen dat dit dieet het risico op dementie verlaagt. Producten die je beter kunt vermijden of beperken, zijn rood vlees, verzadigde vetten, suiker, zout en bewerkte voedingsmiddelen. Deze kunnen je cholesterol, je bloeddruk en je bloedsuiker verhogen, wat slecht is voor je hart en je hersenen.
Bewegen is goed voor je lichaam en je geest. Bewegen stimuleert de doorbloeding van je hersenen, waardoor ze meer zuurstof en voedingsstoffen krijgen. Bewegen zorgt ook voor de aanmaak van nieuwe hersencellen en verbindingen, waardoor je brein beter kan functioneren. Bewegen kan ook stress verminderen, je stemming verbeteren en je slaap bevorderen, wat allemaal gunstig is voor je geheugen en je denken. Het advies is om minimaal 30 minuten per dag matig intensief te bewegen, zoals wandelen, fietsen of zwemmen. Ook krachttraining en balansoefeningen zijn goed voor je spieren en je botten, die ook belangrijk zijn voor je gezondheid.
Naast gezond leven, is het ook belangrijk om je hersenen actief te houden. Je hersenen zijn namelijk net als je spieren: als je ze niet gebruikt, worden ze zwakker. Door je hersenen uit te dagen, kun je ze sterker maken en beschermen tegen achteruitgang. Dit kun je doen door nieuwe dingen te leren, moeilijke taken uit te voeren, je creativiteit te gebruiken en je sociale contacten te onderhouden. Dit zijn allemaal manieren om je hersenen te stimuleren en te trainen.
Je hersenen zijn altijd in staat om te leren, ongeacht je leeftijd. Leren is een goede manier om je hersenen te prikkelen en nieuwe verbindingen te maken. Je kunt bijvoorbeeld een nieuwe taal leren, een muziekinstrument bespelen, een cursus volgen, een boek lezen, een puzzel maken of een spelletje spelen. Het maakt niet uit wat je leert, als het maar iets is wat je leuk en interessant vindt, en wat je uitdaagt om na te denken.
Je hersenen houden van een uitdaging. Door moeilijke taken uit te voeren, kun je je hersenen dwingen om harder te werken en nieuwe oplossingen te bedenken. Je kunt bijvoorbeeld jezelf testen op je kennis, je geheugen of je logica, of je kunt een probleem proberen op te lossen. Je kunt ook je routine veranderen, door bijvoorbeeld een andere route te nemen, je tanden te poetsen met je andere hand, of je horloge om je andere pols te dragen. Dit zijn allemaal manieren om je hersenen uit hun comfortzone te halen en flexibeler te maken.
Je hersenen zijn ook erg creatief. Door je creativiteit te gebruiken, kun je je hersenen stimuleren om nieuwe ideeën te genereren, je fantasie te gebruiken en je emoties te uiten. Je kunt bijvoorbeeld iets tekenen, schilderen, knutselen, schrijven, zingen, dansen of fotograferen. Het maakt niet uit hoe goed je bent, als je maar plezier hebt en jezelf uitdrukt.
Dementie is dus een ernstige aandoening die je geheugen, denken en gedrag aantast. Hoewel er nog geen genezing is, kun je wel je risico verlagen of de progressie vertragen door je leefstijl aan te passen. Door je bloeddruk onder controle te houden, mentaal actief te blijven, gezond te eten, voldoende te slapen en sociaal betrokken te zijn, kun je je hersenen gezond houden en dementie voorkomen.
